Arsène Lupin, die meer dan een eeuw geleden werd bedacht door Maurice ­Leblanc (1864-1941), heeft zijn geestelijke vader niet alleen ruimschoots overleefd, maar zelfs finaal van de literaire kaart geveegd. Geen mens die nog weet wie de schrijver was, maar de belevenissen van zijn gentleman-inbreker, waarop talloze films, series, strips en zelfs een operette zijn geïnspireerd, spreken nog steeds tot de verbeelding. Lupin, de meest recente televisieserie over zijn wapenfeiten, is een gigantische Netflix-hit. Deze keer heeft de held met de duizend identiteiten en vermommingen de gedaante aangenomen van Omar Sy. De zwarte acteur, bekend uit de film Intouchables, speelt de rol van meesterdief ­Assane Diop. Dat personage haalt de mosterd uit de boeken van Leblanc en dus is het handig dat uitgeverij Oevers met een heruitgave van de Nederlandse vertaling komt. Arsène Lupin, gentleman-inbreker ligt in de boekhandel. Delen twee en drie, Arsène Lupin versus Herlock Sholmes en De holle naald, verschijnen binnenkort.

De avonturen van de vingervlugge Fransman kwamen in 1905 tot stand in opdracht van het maandblad Je sais tout. Leblanc schudde het eerste verhaal over Lupin met frisse tegenzin uit zijn mouw om wat geld in het laatje te brengen, en liet hem aan het eind van De arrestatie van Arsène Lupin meteen al tegen de lamp lopen, maar het personage werd zo populair dat hij hem uit de gevangenis moest laten ontsnappen. De schrijver kreeg het zo op zijn heupen van zijn succes dat hij zijn geniale dief herhaaldelijk om zeep probeerde te helpen, maar onder druk van zijn lezers moest hij hem telkens laten herrijzen. Alles bij elkaar leverde dat achttien romans, negenendertig verhalen en vijf toneelstukken op.

Elegante gangster

Met zijn onverwoestbare goede humeur, zijn bravoure en zijn panache - het woord is niet voor niets in Frankrijk uitgevonden - had Lupin alles om bij zijn landgenoten in de smaak te vallen. Fransen hebben nu eenmaal iets met gangsters van het elegante type. Denk maar aan de immense populariteit van ontsnappingskunstenaar ­Jacques Mesrine, die in 1978 ontkwam uit de zwaarbeveiligde La Santé-gevangenis in Parijs. Zijn fictieve collega opereert vanuit diezelfde plek en plant in zijn cel een spectaculaire kraak en een dito uitbraak. Vooraf waarschuwt hij zijn slachtoffer dat hij hem in de nacht van 27 op 28 september, nog tijdens zijn gevangenschap, van zijn schatten zal beroven. En passant laat hij rechercheur Ganimard weten dat hij zijn proces niet zal bijwonen, omdat hij van plan is de benen te nemen. De inbreker met de hoge hoed en het monocle houdt altijd woord, geeft de politie steevast het nakijken en laat zich alleen door het vrouwvolk van de wijs brengen. En na afloop vergeet hij nooit een verslag van zijn heldendaden te publiceren in L'Echo de France, want een beetje reclame kan nooit kwaad.

Bescheidenheid is niet zijn sterkste punt en toch heeft het hem nooit aan bewonderaars ontbroken. 'C'est le plus grand des voleurs, oui, mais c'est un gentleman', zong Jacques Dutronc, en ook Jean-Paul Sartre had een zwak voor 'de Cyrano van de onderwereld.' Een van zijn onvoorwaardelijke fans is Bart Van Loo, die zijn bewondering voor de 'Robin Hood van de belle époque' niet onder stoelen of banken steekt. In zijn woord vooraf wordt Lupin op één lijn gesteld met Don Quichot en Robinson Crusoe, terwijl de fictieve Fransman toch echt wel een maatje kleiner is dan die mythische figuren. De briljante crimineel zou zijn geënt op de anarchist en meester-inbreker Marius Jacob, maar Leblanc liet zich wellicht ook inspireren door Arthur J. Raffles, een personage van Ernest William Hornung, die de zwager was van Arthur Conan Doyle. Diens Sherlock Holmes werd door Leblanc trouwens eveneens opgevoerd in zijn verhalen, maar zijn bedenker kon daar allesbehalve om lachen. Vandaar dat de Britse speurneus werd omgedoopt tot Herlock Sholmes.

Inbreken is een roeping, een liefhebberij en een kunst. En het is een fluitje van een cent, vindt Lupin: 'Als je een beetje handig bent en een beetje kan nadenken, is het echt een luizenbaantje.' Mettertijd zouden zijn anarchistische trekjes vervagen en in de latere verhalen zou hij steeds patriottischer en burgerlijker worden, maar Frankrijks nationale dief heeft nog altijd voldoende panache in huis om het hedendaagse publiek te bekoren.

Vertaald door Lidewij van den Berg, Oevers, 240 blz., 19 € (e-boek 11,50 €).

Hide text

Heruitgave van de in 1907 verschenen Franse novellebundel over Arsène Lupin, een romanfiguur die in Frankrijk bijna net zo legendarisch werd als Sherlock Holmes en Robin Hood. Dit boek is de eerste verzameling van de verhalen die oorspronkelijk geschreven werden als feuilleton voor het tijdschrift ‘Je sais tout’ in 1905. Ze hebben ondanks het feit dat ze meer dan een eeuw oud zijn nog niks aan vertelkracht ingeboet. De hoogopgeleide Lupin heeft van het inbreken een kunst gemaakt, hij is charmant en het gaat hem meer om het spel dan om de knikkers. Dat spel heeft wel veel uitdaging nodig, zodat hij al zijn vernuft kan aanwenden om de meest ingewikkelde inbraken geweldloos uit te kunnen voeren. Maurice Leblanc (1864-1941) heeft in zijn verhalen een onweerstaanbare bandiet geschapen, die de lezer moeiteloos naar zijn hand weet te zetten. De verhalen zijn grappig, spannend, sfeervol en meeslepend geschreven. Er zijn diverse films en televisieseries* gemaakt over Arsène Lupin. Uniek boek, geschikt voor liefhebbers van avonturenverhalen, misdaad met een knipoog. Hide text