Als kind had Philippe Besson (53) al een levendige verbeelding. Verzinsels waren zijn lust en zijn leven. 'Hou op met liegen', zei zijn moeder steevast. Haar zoon sloeg die raad vrolijk in de wind. Sterker nog, hij maakte van de leugen zijn broodwinning. Hij werd romanschrijver. Drie jaar geleden gooide hij het roer om. In Arrête avec tes mensonges besloot hij de naakte waarheid te vertellen. Zijn verhaal van een stomende seksuele relatie tussen twee tienerjongens in het Frankrijk van de jaren 80 werd een bestseller. Een verfilming is in de maak en de vertalingen volgen elkaar op.

Voor het eerst doet Besson geen beroep op zijn verbeelding maar op zijn geheugen. De verteller is een succesvolle schrijver die geboren en getogen is in Barbezieux, een godvergeten gat in het zuidwesten van Frankrijk, en als twee druppels water op zijn geestelijke vader lijkt. Het boek is opgedragen aan een zekere Thomas Andrieu die in 2016 overleden is, net als het gelijknamige personage in het boek. Dat is uiteraard geen toeval, want we hebben hier met autofictie van doen. Lieg met mij is het verhaal van zijn eerste verliefdheid en zijn eerste liefdesverdriet.

Ongrijpbaar

Tussen de zeventienjarige Philippe en Thomas, een eenvoudige boerenjongen, bloeit iets moois, maar hun relatie moet geheim blijven, want het Frankrijk van de jaren 80 is nog niet klaar voor homostellen. Waarom valt die knappe jongeman op hem, een onopvallende studiebol met een brilletje, een vormeloze trui en veel te hoge cijfers? Omdat hij anders is dan de anderen, verklaart Thomas, 'omdat jij weg zult gaan en wij zullen blijven'. Zelf is hij gedoemd de familieboerderij over te nemen, maar het leven van Philippe zal zich elders afspelen, ver van de verveling en het gebrek aan perspectief in zijn geboortedorp. Het eindexamen zal een einde maken aan hun verhouding. Vele jaren later zal de zoon van Thomas hem vertellen hoe het afgelopen is met zijn vader, die altijd in de kast is gebleven. Zijn hele leven is een leugen geweest.

Een roman van Besson herken je aan de sobere stijl. In korte, laconieke zinnen en met een eenvoudige woordenschat beschrijft hij seks waar de stoom vanaf slaat. Het verhaal is aan de wijdlopige kant, maar laat de lezer niet meer los. Jammer genoeg blijft Thomas net iets te veel buiten beeld. De ongrijpbare geliefde lijkt hooguit een secundair personage in het verhaal van de schrijver, die het stralende middelpunt is van zijn eigen boek en iets te gretig uitweidt over zijn talent voor koeienmelken, zijn omgang met pornoacteurs en zijn zomervakanties op het Île de Ré. Zelfs het overlijden van zijn verloren geliefde gebruikt hij als kapstok om zijn herinneringen aan op te hangen. Dat werpt een nieuw licht op de vorige romans van Besson. Ongelukkige liefdes, verloren illusies en niet ingeloste verwachtingen vormen ontegenzeglijk uit eigen ervaring de specialiteit van deze auteur: 'Soms vraag ik me af of ik ooit wel eens over iets anders heb geschreven.'

Vertaald door Martine Woudt, De Bezige Bij, 160 blz., 19,90 €.

Verberg tekst

 

Boy meets boy. Thomas en Philippe heten ze en hun geheime ontmoetingen vinden plaats in turnhokken en tienerkamers. Philippe is dolverliefd, Thomas aarzelt nog – de seks is leuk, maar hij heeft geen zin om betrapt te worden, geen zin in het stigma vooral. Het einde van het schooljaar zal ook het einde van hun affaire inluiden, zo was het afgesproken. Tot Phillippe jaren later – ondertussen is hij een beroemde schrijver – Thomas meent te herkennen op straat. Reden genoeg om een boekje vol te zemelen over die verloren jeugdliefde, dacht Franse bestsellerauteur Philippe Besson. Een mooie aanleiding om je eigen glorie wat in de verf te zetten, blijkbaar: Besson bewierookt enkel zichzelf in deze pubernovelle. Schijnbaar achteloos vermeldt hij al zijn eigen boeken, het juk van de roem, de vele slopende interviews, zijn villa’s aan zonovergoten kusten... Best lastig, Philippe Besson zijn. Lastig voor de lezer ook, die al dat egogestreel moet ondergaan en zich ondertussen afvraagt wat die zelfbevrediging eigenlijk met literatuur te maken heeft.

De Bezige Bij (oorspronkelijke titel: Arrête avec tes mensonges), 158 blz., € 19,99.

Verberg tekst

Als verteller in 2007 in een hotel in Bordeaux iemand ziet die sprekend lijkt op zijn eerste grote liefde komen de herinneringen terug. Hij weet al op de lagere school dat hij ‘op jongens valt’ en ziet in de winter van 1984 op het plein voor zijn lyceum een lange, afstandelijke jongen, Thomas Ardieu. die hem raakt. Onverwacht maken ze een praatje en spreken in de middagpauze af in een café. Dan blijkt dat Thomas ook verliefd is, maar alleen verder wil als hun contact geheim blijft. Daarna begint een intense relatie, al is boerenzoon Thomas geen prater en kan hij moeilijk tederheid tonen. Als ze na hun eindexamen andere wegen gaan, komt een eind aan de relatie, die later ook een enorme impact gehad blijkt te hebben op het leven van Thomas. Van de bekroonde Franse auteur, dramaturg en literatuurcriticus (1967), die afwisselend in Parijs en Los Angeles werkt, verschenen veel succesvolle romans en filmscenario’s. Deze prachtige, goedvertaalde autobiografische roman beschrijft niet alleen ontroerend de impact van een grote liefde, maar ook het verdriet van Thomas, die niet kon kiezen voor zijn grote liefde. Verberg tekst